Tavsiye Edilen Ilk Gözmerceği Setiniz
From :ATM Türk: Amatör Teleskop Yapımı
| Revision as of 02:48, 12 January 2008 Himenali (Tartışma | contribs) ← Previous diff |
Current revision Himenali (Tartışma | contribs) |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
| - | Ozellikle daha onceden hic gorsel gozlem yapmamis bir amator gokbilimci icin, fazla buyultme yapmak yerine daha az buyulten, dolayisiyla da daha genis bir gorus alani saglayan uzun odak uzaklikli (teleskobunuzun odak uzunluguna bagli olarak 25mm ve daha uzun) gozmercekleri ile gozleme baslamalari tavsiye edilir. Cunku bu tur merceklerle gokyuzunde nereye baktiginizi gormeniz, nereden nereye gittiginizi bulmaniz ve baktiginiz cismi gorus alaninin tamaminda gormeniz mumkun olur. | + | Özellikle daha önceden hiç görsel gözlem yapmamış bir amatör gökbilimci için, fazla büyültme yapmak yerine daha az büyülten, dolayısıyla da daha geniş bir görüş alanı sağlayan uzun odak uzaklıklı (teleskobunuzun odak uzunluğuna bağlı olarak 25mm ve daha uzun) gözmercekleri ile gözleme başlamaları tavsiye edilir. Çünkü bu tür merceklerle gökyüzünde nereye baktığınızı görmeniz, nereden nereye gittiğinizi bulmanız ve baktığınız cismi görüş alanının tamamında görmeniz mümkün olur. |
| - | Bunu dedikten sonra, eger butceniz dahilinde ise, baslangic icin 3 adet mercek almanizi tavsiye deriz: <br> | + | Bunu dedikten sonra, eğer bütçeniz dahilinde işe, başlangıç için 3 adet mercek almanızı tavsiye deriz: <br> |
| - | dusuk buyultme (30-40 kez), orta buyultme (75-100 kez) ve cok buyultme yapan (150-300 kez). | + | düşük büyültme (30-40 kez), orta büyültme (75-100 kez) ve çok büyültme yapan (150-300 kez). |
| - | Diyelim ki uzerinde calistiginiz aynalar ortalama 8 inc cap ve f/7 odak oranli. Buna gore, aynanizin odak uzakligi 1420 mm civarinda olacaktir. Yukarida saydigimiz buyultmeleri verecek gozmerceklerinin odak oranlari, ornegin su araliklar arasinda olabilir: | ||
| - | dusuk buyultme - 40 ila 30 mm <br> | + | Diyelim ki üzerinde çalıştığınız aynalar ortalama 8 inç çap ve f/7 odak oranlı. Buna göre, aynanızın odak uzaklığı 1420 mm civarında olacaktir. Yukarıda saydığımız büyültmeleri verecek gözmerceklerinin odak oranları, örneğin şu aralıklar arasında olabilir: |
| - | orta buyultme - 20 ila 12 mm <br> | + | |
| - | cok buyultme - 10 ila 5 mm <br> | + | |
| + | düşük büyültme - 40 ila 30 mm <br> | ||
| + | orta büyültme - 20 ila 12 mm <br> | ||
| + | çok büyültme - 10 ila 5 mm <br> | ||
| - | Bir gozmerceginde aranacak en onemli ozellikler sunlar olmalidir:<br> | ||
| - | * Mercek Capi: capi 31.8 mm (1.25 inc) olanlar daha genis gorus acisi saglayacagindan tercih nedenidir.<br> | + | Bir gözmerceğinde aranacak en önemli özellikler şunlar olmalıdır:<br> |
| - | * Mercek Turu: Uzerlerinde H (Huygens turu), R (Ramsden turu) gibi bir yazi olanlar tavsiye edilmez. Bunlar, cok dar gorus acisi olan en eski mercek turleridir. En azindan Kellner ya da Modified Achromatic yazanini bulmaya calisin. Plossl turu mercekler bir amatorun ilk teleskobu (ve sonrakiler) icin en gecerlileridir. <br> | + | |
| - | * Odak Uzakligi: Baslangic icin bir adet 20/25 mm (az buyultme icin) ile 8/10 mm (cok buyultme icin) mercek yeterlidir. Genelde teleskobunuzu aldiktan/yaptiktan sonra da size daha uygun gelen baska mercekleri de ayrica satin alabilirsiniz. | + | |
| - | Az buyultme yapan gozmerceklerinizi daha cok bakacaginiz cismi bulmak amaciyla kullanacaksiniz. Onu yakindan incelemek icin de buyultmeyi arttiracaksiniz. Ancak, bazi yaygin gokcisimleri (ornegin Andromeda galaksisi, M31) en iyi ya bir durbunle ya da az buyultme yapan genis acili bir teleskopla gorulebilir. | + | * Mercek Capı: çapı 31.8 mm (1.25 inç) olanlar daha geniş görüş açısı sağlayacağından tercih nedenidir.<br> |
| + | * Mercek Turu: Üzerlerinde H (Huygens turu), R (Ramsden turu) gibi bir yazı olanlar tavsiye edilmez. Bunlar, çok dar görüş açısı olan en eski mercek türleridir. En azından Kellner ya da Modified Achromatic yazanını bulmaya çalışın. Plössl türü mercekler bir amatörün ilk teleskobu (ve sonrakiler) için en geçerlileridir. <br> | ||
| + | * Odak Uzaklığı: Başlangıç için bir adet 20/25 mm (az büyültme için) ile 8/10 mm (çok büyültme için) mercek yeterlidir. Genelde teleskobunuzu aldıktan/yaptıktan sonra da size daha uygun gelen başka mercekleri de ayrıca satın alabilirsiniz. | ||
| - | Gokyuzunde teleskobunuzla baktiginiz bolgeyi kisa surede taniyabilmeniz icin mumkun olan en dusuk buyultmeyi yapan bir | + | Az büyültme yapan gözmerceklerinizi daha çok bakacağınız cismi bulmak amacıyla kullanacaksınız. Onu yakından incelemek için de büyültmeyi arttıracaksınız. Ancak, bazı yaygın gökcisimleri (örneğin Andromeda galaksisi, M31) en iyi ya bir dürbünle ya da az büyültme yapan geniş açılı bir teleskopla görülebilir. |
| - | merceginiz mutlaka olsun. Amatorler arasinda genel kabul gormus kural, en az buyultme yapan mercekle 1 yay derecelik (Dolunayin iki kati | + | |
| - | genislikte) bir alani gorebilmenizdir. | + | |
| + | Gökyüzünde teleskobunuzla baktığınız bölgeyi kısa sürede tanıyabilmeniz için mümkün olan en düşük büyültmeyi yapan bir merceğiniz mutlaka olsun. Amatörler arasında genel kabul görmüş kural, en az büyültme yapan mercekle 1 yay derecelik (Dolunayın iki katı genişlikte) bir alanı görebilmenizdir. | ||
| + | Simdi biraz da, piyasada satilan gozmerceklerine, cesitlerine, kalitelerine ve birbirlerinden farkliliklarina deginelim. | ||
| - | ***** devam edecek ***** | + | Orion'un [http://www.telescope.com/control/product/~category_id=eyepieces/~pcategory=accessories/~product_id=E0001 Sirius model Plössl turu] gozmercekleri ilk baslayanlar icin kalite bakimindan iyi ve butcelerine uygun bir secim olacaktir. Bunlar Meade'in artik uretimden kalkan [http://www.meade.com/catalog/starfinder/starfinder_accy.html Series 3000] mercekleriyle ayni yapiya ve ozelliklere sahiptir. [http://www.meade.com/catalog/starfinder/starfinder_accy.html Meade Series 4000] olarak isimlendirdigi gozmerceklerinin uretimini zaman icinde Taiwan'dan Cin'e kaydirmis, ve dolayisiyla kalite cok dusmustur. Eski tipleri (2000 oncesinde uretilenler) ile simdilerde satilanlar arasinda, hem mercek kaliteleri hem de tup (''barrel'') kaliteleri acisindan cok fark vardir. Yenilerinin tupleri hafif plastikten olup, merceklerinde de eskilerinde oldugu gibi kaliteli kaplama yoktur. |
| + | |||
| + | Hem eski tur Orthoscopic, hem de cok daha yeni bir tasarim olan [http://www.burgessoptical.com/EPs/Planetary.html TMB mercekleri] ozellikle gezegen gozlemlerinde kullanilmak icin tasarimlanmistir. Genelde bu tur merceklerin cam caplari (boru icindeki camin yatay genisligi) kucuk (TMBler dahil), gorus alanlari cok dardir (45 derece civarinda). Cam capinin kucuklugu nedeniyle bu tur mercekleri ornegin genis acili gozlem gerektiren uzak gokyuzu cisimlerinde ya da KYlarda kullanmak o kadar hos/kolay olmayacaktir. [http://www.universityoptics.com/125inch.html University Optics'in Orthoscopic] merceklerinin odak uzakligi kuculdukce cam capi da bayagi kuculmektedir. Bu haliyle ozellikle gozluk takan gozlemcilerin kullanimi acisindan sıkıntı yaratir. | ||
| + | |||
| + | Piyasadaki cok kisa odak uzakliga sahip gozmercekleri icinde [http://www.celestron.com/c2/product.php?ProdID=239 Celestron'un 2.3 mm X-Cel] mercegi ile Orion'un bunun karsiligi olan 3.7 mm odak oranli [http://www.telescope.com/control/product/~category_id=eyepieces/~pcategory=accessories/~product_id=E0010 Epic ED-2] model gozmercegini onerebiliriz. | ||
| + | |||
| + | Hem yuksek buyultme hem de genis aci saglayan gozmercekleri de vardir. Akla ilk gelen markalar [http://www.televue.com/engine/page.asp?ID=11 Tele Vue Nagler] ve [http://www.meade.com/series5000/ Meade Series 5000 Ultra Wide Angle] mercekleridir. Ancak bunlarin fiyatlari ortalama bir butceye sahip amatorun karsilayacagindan cok daha yuksektir. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | '------- devam edecek ------- | ||
Current revision
Özellikle daha önceden hiç görsel gözlem yapmamış bir amatör gökbilimci için, fazla büyültme yapmak yerine daha az büyülten, dolayısıyla da daha geniş bir görüş alanı sağlayan uzun odak uzaklıklı (teleskobunuzun odak uzunluğuna bağlı olarak 25mm ve daha uzun) gözmercekleri ile gözleme başlamaları tavsiye edilir. Çünkü bu tür merceklerle gökyüzünde nereye baktığınızı görmeniz, nereden nereye gittiğinizi bulmanız ve baktığınız cismi görüş alanının tamamında görmeniz mümkün olur.
Bunu dedikten sonra, eğer bütçeniz dahilinde işe, başlangıç için 3 adet mercek almanızı tavsiye deriz:
düşük büyültme (30-40 kez), orta büyültme (75-100 kez) ve çok büyültme yapan (150-300 kez).
Diyelim ki üzerinde çalıştığınız aynalar ortalama 8 inç çap ve f/7 odak oranlı. Buna göre, aynanızın odak uzaklığı 1420 mm civarında olacaktir. Yukarıda saydığımız büyültmeleri verecek gözmerceklerinin odak oranları, örneğin şu aralıklar arasında olabilir:
düşük büyültme - 40 ila 30 mm
orta büyültme - 20 ila 12 mm
çok büyültme - 10 ila 5 mm
Bir gözmerceğinde aranacak en önemli özellikler şunlar olmalıdır:
- Mercek Capı: çapı 31.8 mm (1.25 inç) olanlar daha geniş görüş açısı sağlayacağından tercih nedenidir.
- Mercek Turu: Üzerlerinde H (Huygens turu), R (Ramsden turu) gibi bir yazı olanlar tavsiye edilmez. Bunlar, çok dar görüş açısı olan en eski mercek türleridir. En azından Kellner ya da Modified Achromatic yazanını bulmaya çalışın. Plössl türü mercekler bir amatörün ilk teleskobu (ve sonrakiler) için en geçerlileridir.
- Odak Uzaklığı: Başlangıç için bir adet 20/25 mm (az büyültme için) ile 8/10 mm (çok büyültme için) mercek yeterlidir. Genelde teleskobunuzu aldıktan/yaptıktan sonra da size daha uygun gelen başka mercekleri de ayrıca satın alabilirsiniz.
Az büyültme yapan gözmerceklerinizi daha çok bakacağınız cismi bulmak amacıyla kullanacaksınız. Onu yakından incelemek için de büyültmeyi arttıracaksınız. Ancak, bazı yaygın gökcisimleri (örneğin Andromeda galaksisi, M31) en iyi ya bir dürbünle ya da az büyültme yapan geniş açılı bir teleskopla görülebilir.
Gökyüzünde teleskobunuzla baktığınız bölgeyi kısa sürede tanıyabilmeniz için mümkün olan en düşük büyültmeyi yapan bir merceğiniz mutlaka olsun. Amatörler arasında genel kabul görmüş kural, en az büyültme yapan mercekle 1 yay derecelik (Dolunayın iki katı genişlikte) bir alanı görebilmenizdir.
Simdi biraz da, piyasada satilan gozmerceklerine, cesitlerine, kalitelerine ve birbirlerinden farkliliklarina deginelim.
Orion'un Sirius model Plössl turu gozmercekleri ilk baslayanlar icin kalite bakimindan iyi ve butcelerine uygun bir secim olacaktir. Bunlar Meade'in artik uretimden kalkan Series 3000 mercekleriyle ayni yapiya ve ozelliklere sahiptir. Meade Series 4000 olarak isimlendirdigi gozmerceklerinin uretimini zaman icinde Taiwan'dan Cin'e kaydirmis, ve dolayisiyla kalite cok dusmustur. Eski tipleri (2000 oncesinde uretilenler) ile simdilerde satilanlar arasinda, hem mercek kaliteleri hem de tup (barrel) kaliteleri acisindan cok fark vardir. Yenilerinin tupleri hafif plastikten olup, merceklerinde de eskilerinde oldugu gibi kaliteli kaplama yoktur.
Hem eski tur Orthoscopic, hem de cok daha yeni bir tasarim olan TMB mercekleri ozellikle gezegen gozlemlerinde kullanilmak icin tasarimlanmistir. Genelde bu tur merceklerin cam caplari (boru icindeki camin yatay genisligi) kucuk (TMBler dahil), gorus alanlari cok dardir (45 derece civarinda). Cam capinin kucuklugu nedeniyle bu tur mercekleri ornegin genis acili gozlem gerektiren uzak gokyuzu cisimlerinde ya da KYlarda kullanmak o kadar hos/kolay olmayacaktir. University Optics'in Orthoscopic merceklerinin odak uzakligi kuculdukce cam capi da bayagi kuculmektedir. Bu haliyle ozellikle gozluk takan gozlemcilerin kullanimi acisindan sıkıntı yaratir.
Piyasadaki cok kisa odak uzakliga sahip gozmercekleri icinde Celestron'un 2.3 mm X-Cel mercegi ile Orion'un bunun karsiligi olan 3.7 mm odak oranli Epic ED-2 model gozmercegini onerebiliriz.
Hem yuksek buyultme hem de genis aci saglayan gozmercekleri de vardir. Akla ilk gelen markalar Tele Vue Nagler ve Meade Series 5000 Ultra Wide Angle mercekleridir. Ancak bunlarin fiyatlari ortalama bir butceye sahip amatorun karsilayacagindan cok daha yuksektir.
'------- devam edecek -------
