From :ATM Türk: Amatör Teleskop Yapımı

Ozellikle daha onceden hic gorsel gozlem yapmamis bir amator gokbilimci icin, fazla buyultme yapmak yerine daha az buyulten, dolayisiyla da daha genis bir gorus alani saglayan uzun odak uzaklikli (teleskobunuzun odak uzunluguna bagli olarak 25mm ve daha uzun) gozmercekleri ile gozleme baslamalari tavsiye edilir. Cunku bu tur merceklerle gokyuzunde nereye baktiginizi gormeniz, nereden nereye gittiginizi bulmaniz ve baktiginiz cismi gorus alaninin tamaminda gormeniz mumkun olur.

Bunu dedikten sonra, eger butceniz dahilinde ise, baslangic icin 3 adet mercek almanizi tavsiye deriz:
dusuk buyultme (30-40 kez), orta buyultme (75-100 kez) ve cok buyultme yapan (150-300 kez).

Diyelim ki uzerinde calistiginiz aynalar ortalama 8 inc cap ve f/7 odak oranli. Buna gore, aynanizin odak uzakligi 1420 mm civarinda olacaktir. Yukarida saydigim buyultmeleri verecek gozmerceklerinin odak oranlari, ornegin su araliklar arasinda olabilir:

dusuk buyultme - 40 ila 30 mm
orta buyultme - 20 ila 12 mm
cok buyultme - 10 ila 5 mm

Bir gozmerceginde aranacak en onemli ozellikler sunlar olmalidir:

• Mercek Capi: capi 31.8 mm (1.25 inc) olanlar daha genis gorus acisi saglayacagindan tercih nedenidir.
  
• Mercek Turu: Uzerlerinde H (Huygens turu), R (Ramsden turu) gibi bir yazi olanlar tavsiye edilmez. Bunlar, cok dar gorus acisi olan en eski mercek turleridir. En azindan Kellner ya da Modified Achromatic yazanini bulmaya calisin. Plossl turu mercekler bir amatorun ilk teleskobu (ve sonrakiler) icin en gecerlileridir.
  
• Odak Uzakligi: Baslangic icin bir adet 20/25 mm (az buyultme icin) ile 8/10 mm (cok buyultme icin) mercek yeterlidir. Genelde teleskobunuzu aldiktan/yaptiktan sonra da size daha uygun gelen baska mercekleri de ayrica satin alabilirsiniz.

Az buyultme yapan gozmerceklerinizi daha cok bakacaginiz cismi bulmak amaciyla kullanacaksiniz. Onu yakindan incelemek icin de buyultmeyi arttiracaksiniz. Ancak, bazi yaygin gokcisimleri (ornegin Andromeda galaksisi, M31) en iyi ya bir durbunle ya da az buyultme yapan genis acili bir teleskopla gorulebilir.

Gokyuzunde teleskobunuzla baktiginiz bolgeyi kisa surede taniyabilmeniz icin mumkun olan en dusuk buyultmeyi yapan bir merceginiz mutlaka olsun. Amatorler arasinda genel kabul gormus kural, en az buyultme yapan mercekle 1 yay derecelik (Dolunayin iki kati genislikte) bir alani gorebilmenizdir.

***** devam edecek *****