Güneş Filtreleri
From :ATM Türk: Amatör Teleskop Yapımı
Gunes gozlemi amator gokbilimde cok dikkat edilerek yapilmasi gereken bir calismadir. Gunes'e kisa sure ciplak gozle (optik alet yardimsiz) bakmak dahi retinada kalici zararlara yol acabilir. Hele bir gozlem aleti kullanilarak Gunes'e korunmasiz sekilde bakmak, gorme yetinizi tamamen kaybetmenize yol acacak kadar tehlikelidir!
Basit ve ucuz teleskop turlerinin cogunda, gozmerceklerine takilabilir seklinde pazarlanan filtreler de cok tehlikelidir. Bu tur filtreler teleskobun odaginda gunes isinlarinin toplanmasiyla cok isinip birden catlayabilirler. Bu da birden gunes isiginin gozunuze ulasip retinanizi yakmasina ve zamanla kor olmaniza neden olabilir. En saglikli gunes filtreleri teleskop tubunun onune takilan turdekilerdir. Bunlarin da bircok cesidi vardir, mylar gibi (aluminyum folyoya benzer) ya da uzerleri ayna sirlanmasi gibi kaplanmis cam filtreler. Bunlar pazarlanirken hangi captaki teleskoba uyacagi belirtilir. Ornegin teleskop merceginiz ya da aynanizin capi 76mm ise, ic capi 80mm civarindaki bir filtre isinizi gorebilir. Ama emin olmak icin teleskop tubunun dIs capini olcmenizde yarar vardir. Almayi dusundugunuz filtrenin ic capinin en az o kadar olmasina ozen gosterin.
Yukarida saydigimiz gunes filtreleri gorunur isik icin kullanilan filtre cesitleriir. Bunlari teleskop tubunuzun onune takinca gunes yuzeyindeki lekeleri gorebilirsiniz. Kullandiginiz filtrenin turune ve bazen markasina gore, gozmerceginden bakinca gunesi gordugunuz renk beyaz, sari, portakal rengi ya da mavi olabiliyor. Ama bu tur filtrelerle sadece lekeleri gorebiliyorsunuz.
Baska bir tur filtre ise Hidrojen alfa filtresidir. Bu tur filtreler digerlerine oranla daha pahali olurlar. Bunlarla sadece belli bir dalga boyunu (adindan anlasilacagi uzere Hidrojen alfa dalga boyunda)
gorebilirsiniz. Bunlari kullanarak ozellikle gunes kenarindaki parlamalari, patlamalari ve gunes yuzeyindeki granulasyonu ve bircok kez de lekeleri gorebilirsiniz. Asagidaki baglantida bu konuda yararli bilgiler verilmektedir (Ingilizce):
http://www.novac.com/resources/solar/
Son olarak, gunes lekelerini projeksiyon yontemiyle izleyebilirsiniz. Bunun icin, gozmerceginden belli bir uzaklikta beyaz bir kagit tutup gunesin olusturdugu goruntuyu uzerine yansitabilirsiniz. Gunes lekeleri bu yontemle cok belirgin bir sekilde izlenebilir. Ornek gunes lekeleri cizimlerini su sayfada gorebilirsiniz:
http://members.aol.com/astroalcove/sunspots.html
Asagidaki su iki baglantida projeksiyon yontemi basitce ve cizimlerle aciklanmistir (Ingilizce):
http://www.spaceweather.com/sunspots/doityourself.html
http://www.popastro.com/sections/solar/chap3.htm
