Cilalama Lapının Bakımı
From :ATM Türk: Amatör Teleskop Yapımı
| Revision as of 11:13, 11 June 2006 Curiosis (Tartışma | contribs) ← Previous diff |
Current revision Curiosis (Tartışma | contribs) |
Current revision
Öncelikle lapı kullanılmadığı zamanlarda uygun büyüklükte bir kutunun içinde, doğurdan güneş ışığı ve sıcaklık yüklerinden uzak bir yerde, düz bir yüzey üzerinde üstüne bir şey konulmadan ve pitch kaplı yüzeyi üste gelecek şekilde saklanmalıdır. Son kullanım sonrasında üzerinde kalan aşındırıcı parçaları, suyla yıkanarak akıtılır. Pitch karelerine el ile dokunmak şeklini bir miktar değiştireceğinden, işlevsel yüzüne olabildiğince el sürülmemeli ve mümkün olduğunca kenarlardan tutulmalıdır. Yeniden kullanım öncesinde, kenarlarındaki pahın bozulup bozulmadığı, kanalların kapanıp kapanmadığı, üzerindeki karelerin durumları kontrol edilmelidir. Kullanmadan önce soğuk (ya da gerekiyorsa sıcak) olarak aynaya bastırılıp, doğru şekli alması sağlanmalıdır. Kanalları yeniden açılamayacak kadar incelmiş kirlenmiş ya da başka sorunları olan lapın yeniden hazırlanması yoluna gidilmelidir. Kanalları yeniden açmak için V profile sahip ince bir aluminyum çubuk ya da benzeri kullanılabilir.
Kanallar arasındaki mesafe yüzey boyunca aynı olmalı, kanalların kenarları olabildiğince belirgin olmalıdır. Kullanım süresince uygulanan basınç kuvveti, özellikle de yumuşak optik pitch kullanıldığı durumlarda kanalların kapanması ve yeniden kanal açılması neredeyse kaçınılmazdır. Cilalama sırasında lapa uygulanacak kuvvet, ne az ne de çok fazla olmalıdır. Yumuşak pitch malzemesi seçilir ve aşırı basınç uygulanırsa kanallar kuvvetle kapanır ve aşındırıcı toz, ayna yüzeyinde serbestçe ‘akamaz’. Yine gereğinden az basınç uygulandığı durumlarda da cilalama gerçekleşmez. Bir diğer konu da cilalama süresidir. Her ne kadar şartlar aksine de yöneltse, cilalama mümkün olan en uzun süreler boyunca yapılmaldır. Örneğin 45 dakika ya da 1 saat minimum. Oysa çoğu yeni başlayan amatör, genellikle kısa sürelerle cilalama yapmak eğilimindedir. Çünkü cilalama, oldukça yorucu bir işlemdir ve kesinlikle çok da zevkli bir çaba olduğu söylenemez. Buna karşın kısa sürelerde çalışma pratiği, lap yüzeyinin ve aynanın ısıl dengeye gelmesine yetmez, lap yüzeye tam ‘uyamaz’ her seferinde yeniden başlama sonucunda da lapın soğuk ya da sıcak bastırılması zorunluğu vardır. 20 cm lik ‘ufak’ bir aynada bile yeterli kalitede bir yüzey elde edilmesi için toplam 5 – 6 saat cilalama yapılmalıdır. Ayna çapındaki her 1 inch'lik (2.54 cm) artışın, cilalama zamanını kabaca 1 saat arttırdığı kabul edilir. Bu hesapla, 10" (25 cm) çapında bir aynayı cilalamak ise 8 - 10 saat arasında bir süre alacaktır. Çap büyüdükçe, lapın ağırlığı, sürtünme kuvvetlerinden gelen karşı kuvvet vbg. nedenlerle bu süre çok daha fazla miktarlarda uzayabilir. Yüzeyde ‘grilik’, kenarların / ortanın yeterince cilalanamaması, dog biscuit / orange peel gibi
